On reason we must have to lay our foundation, we must follow reason as far as it leads, and when reason fails, reason itself will show us the way to the highest plane. When you hear a man say, “I am inspired,” and then talk irrationally, reject it. (Complete Works of Swami Vivekananda, v. 1 pg. 185)

બુદ્ધિની ઉપર જ આપણે આપણો પાયો નાખવો જોઈએ. બુદ્ધિ જ્યાં સુધી દોરી જાય ત્યાં સુધી આપણે તેને અનુસરવું જ જોઈએ અને જ્યારે બુદ્ધિ અટકશે ત્યારે બુદ્ધિ પોતે જ સર્વોચ્ચ ભૂમિકાએ જવાનો માર્ગ બતાવશે. જ્યારે જ્યારે તમે કોઈ માણસને એમ કહેતો સાંભળો કે ‘મને ઈશ્વરીય પ્રેરણા પ્રાપ્ત થઈ છે,’ અને પછી એ બુદ્ધિ વિરુદ્ધનો બકવાસ કરે, તો એનો અસ્વીકાર કરજો. (સ્વામી વિવેકાનંદ ગ્રંથમાળા ભાગ. ૧ પૃ. ૨૦૧)

युक्ति-तर्क को ही अपनी नींव बनाना होगा। युक्ति – तर्क हमें जितनी दूर ले जा सकता है, हम उतनी दूर जायँगे और जब युक्ति-तर्क नहीं चलेगा, तब वही हमें उस सर्वोच्च अवस्था की प्राप्ति का रास्ता दिखला देगा। अत: यदि कोई अपने को दिव्य प्रेरित कहकर दावा करे, फिर साथ ही युक्ति के विरुद्ध भी अटपट बोलता रहे, तो उसकी बात मत सुनना।

যুক্তির উপরই আমাদের ভিত্তিস্থাপন করিতে হইবে, যুক্তি আমাদিগকে যতদূর লইয়া যায় ততদূর যাইতে হইবে, যুক্তি যখন আর চলিবে না, তখন যুক্তিই সর্বোচ্চ অবস্থা লাভের পথ দেখাইয়া দিবে। অতএব যখন শুনিবে কেহ বলিতেছে, ‘আমি প্রত্যাদিষ্ট’, অথচ যুক্তিবিরুদ্ধ কথা বলিতেছে, তাহার কথা শুনিও না।