…In the philosophic sects we find wonderful liberalism. There is not a man who follows Shankara who will say that all the different sects of India are really different. At the same time he was a tremendous upholder of exclusiveness as regards caste. But with every Vaishnavite preacher we find a wonderful liberalism as to the teaching of caste questions, but exclusiveness as regards religious questions. (Complete Works of Swami Vivekananda, Vol. 3, Pg. 267)

… दार्शनिक सम्प्रदायों में ही हम अद्भुत उदार भाव देखते हैं | शंकर-मतावलंबी कोई भी यह बात स्वीकार नहीं करेगा कि भारत के विभिन्न सम्प्रदायों में वास्तव में कोई भेद है, किन्तु जाति-भेद के विषय में शंकर अत्यन्त संकीर्णता का भाव रखते थे | इसके विपरीत, प्रत्येक वैष्णवाचार्य में हम जातिविषयक प्रश्नों की शिक्षा के बारे में अद्भुत उदारता देखते हैं, जब कि उनमें धार्मिक प्रश्नों के विषय में अत्यन्त संकीर्णता पाते हैं ।

દાર્શનિક સંપ્રદાયોમાં આપણને અદ્ભુત ઉદારતા જોવા મળે છે. શંકરાચાર્યને અનુસરનારો એક પણ માણસ એમ કહેનારો નહીં મળે કે ભારતના જુદા જુદા સંપ્રદાયો બધા ખરેખર જુદા છે. સાથોસાથ શંકરાચાર્ય જ્ઞાતિપ્રથાના એક જબરદસ્ત સમર્થક હતા. બેશક, દરેક વૈષ્ણવ આચાર્યોની બાબતમાં જ્ઞાતિભેદના ઉપદેશના પ્રશ્નો પર એક અદ્ભુત ઉદારતા જોવામાં આવે છે, છતાં ધાર્મિક પ્રશ્નોના વિષય પર તો એકાંગીપણું જ દેખાય છે. (સ્વામી વિવેકાનંદ ગ્રંથમાળા ભાગ. ૪ પૃ. ૧૫૨)

…দার্শনিক সম্প্রদায়সমূহেই আমরা অদ্ভুত উদার ভাব দেখিতে পাই। শঙ্করমতাবলম্বী কেহই এ কথা স্বীকার করেন না যে, ভারতের বিভিন্ন সম্প্রদায়ের মধ্যে বাস্তবিক কোন ভেদ আছে; এদিকে কিন্তু জাতি-ব্যাপারে শঙ্কর অত্যন্ত বর্জনের ভাব পোষণ করিতেন I জাতিভেদের প্রশ্নে আমরা প্রত্যেক বৈষ্ণবাচার্যের উপদেশে অপূর্ব উদারতা দেখিতে পাই, কিন্তু ধর্মসম্বন্ধে তাঁহাদের মত সংকীর্ণ।

వేదాంత మతావలంబులలో అద్భుతమైన భావవైశాల్యం కనిపిస్తుంది. శంకరాచార్యుల వారిని బాగా అర్థంచేసికొన్న వాడెవ్వడైనా, భారతదేశంలోని వివిధ సంప్రదాయాలన్నీ నిజంగా విభిన్నాలని చెప్పడు. అలా అయినప్పటికీ, శంకరులు, కుల తారతమ్యాలను పాటించడంలో గట్టి పట్టుదల కలవాడు. ఇక వైష్ణవగురువులో, కుల విషయక సమస్యలలో మహౌదార్యం, మతవిషయక సమస్యలలో అసహనభావం ప్రదర్శించారు.

ଦାର୍ଶନିକ ସମ୍ପ୍ରଦାୟସମୂହ ମଧ୍ୟରେ ଆମେ ଅଦ୍ଭୁତ ଉଦାର ଭାବ ଦେଖିବାକୁ ପାଉ । ଶଙ୍କରମତାବଲମ୍ବୀ କେହି ଏକଥା ସ୍ବୀକାର କରିବେ ନାହିଁ ଯେ, ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ବାସ୍ତବିକ କୌଣସି ଭେଦ ଅଛି । କିନ୍ତୁ ଜାତିଭେଦ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସେ ଅତି ସଂକୀର୍ଣ୍ଣତାର ପୋଷକତା କରୁଥିଲେ । ଅନ୍ୟ ଦିଗରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବୈଷ୍ଣବାଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଭିତରେ ଆମେ ଜାତିଭେଦ ବିଷୟରେ ଅଦ୍ଭୁତ ଉଦାରତା ଦେଖିବାକୁ ପାଉ; କିନ୍ତୁ ଧର୍ମ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସେମାନଙ୍କର ମତ ଅତି ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ।