The fact is that we have many superstitions, many bad spots and sores on our body—these have to be excised, cut off, and destroyed—but these do not destroy our religion, our national life, our spirituality. Every principle of religion is safe, and the sooner these black spots are purged away, the better the principles will shine, the more gloriously. (Complete Works of Swami Vivekananda, Vol. 3, Pg. 279)
बात यह है कि हमारे बहुतेरे कुसंस्कार हैं, हमारी देह पर बहुत से बुरे धब्बे तथा घाव हैं – इनको काट और चीर-फाड़कर एकदम निकाल देना होगा – नष्ट कर देना होगा । इनके नष्ट होने से हमारा धर्म, हमारा जातीय जीवन, हमारी आध्यात्मिकता नष्ट नहीं होगी । प्रत्येक धर्म का मूल तत्त्व सुरक्षित है और जितनी जल्दी ये धब्बे मिटाये जायँगे, उतने ही अधिक ये मूल तत्त्व चमकेंगे ।
ખરી હકીકત એ છે કે આપણામાં કેટલાય વહેમો પડ્યા છે, આપણા સમાજના દેહ ઉપર ઘણા કાળા ડાઘા અને ઘણાં ચાંદાં પડી ગયાં છે; એ બધાંનો નસ્તર મૂકીને, કાપી કાઢીને આપણે નાશ કરવાનો છે. બેશક, એમાંથી કોઈ આપણા ધર્મનો, આપણા રાષ્ટ્રીય જીવનનો, આપણી આધ્યાત્મિકતાનો નાશ કરે એમ નથી. ધર્મનો એકેએક સિદ્ધાંત સહીસલામત છે; અને આ કાળાં ધાબાં જેમ વહેલાં કાઢી નાખવામાં આવશે તેમ ધર્મના સિદ્ધાંતો વધુ સારી રીતે અને વધુ પ્રભાવ સાથે ઝબકી ઊઠશે.
প্রকৃত কথা এই যে, আমাদের অনেক কুসংস্কার আছে, আমাদের শরীরে অনেক কালো দাগ—অনেক ক্ষত আছে, ঐগুলি একেবারে তুলিয়া ফেলিতে হইবে, কাটিয়া ফেলিতে হইবে, নষ্ট করিতে হইবে। কিন্তু তাহাতে আমাদের ধর্ম, আমাদের আধ্যাত্মিকতা, আমাদের জাতীয় জীবন কিছুমাত্র নষ্ট হইবে না। ধর্মের মূলতত্ত্বগুলি তাহাতে অক্ষতই থাকিবে; বরং এই কালো দাগগুলি যতই মুছিয়া যাইবে, ততই মূলতত্ত্বগুলি আরও উজ্জ্বলভাবে—সতেজে প্রকাশিত হইবে।
మనలో చాలా మూఢాచారాలున్న మాట నిజమే! మన శరీరం మీద పొడమచ్చలు పడ్డాయి; పుండ్లు వున్నాయి. వీటిని రూపుమాపుకోవాలి! శస్త్ర చికిత్స చేసికోవాలి! వాటిని పూర్తిగా నిర్మూలం కావించాలి. కాని, ఇవి మన మతాన్ని, మన జాతీయ జీవనాన్ని, మన ఆధ్యాత్మికతను ధ్వంసం చేసేవి కావు. ప్రతి సత్యధర్మసూత్రం, సురక్షితంగానే ఉంటుంది. ఈ పొడమచ్చలు ఎంత త్వరగా తొలగించబడుతాయో, అంతత్వరగా సత్యధర్మసిద్ధాంతాలు, అధిక తేజస్సుతో ప్రకాశించగలవు. వాటినే అంటిపెట్టుకొని వుండండి!
ପ୍ରକୃତ କଥା ଏହି ଯେ, ଆମମାନଙ୍କର ଅନେକ କୁସଂସ୍କାର ଅଛି, ଆମ ଶରୀରରେ ଅନେକ କାଳିମା ଦାଗ—ଅନେକ କ୍ଷତ ଅଛି, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ସମୂଳ ଲୋପ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ; କାଟି ଦେବାକୁ ହେବ, ନଷ୍ଟ କରିଦେବାକୁ ହେବ । କିନ୍ତୁ ସେଥ୍ରେ ଆମମାନଙ୍କର ଧର୍ମ, ଆମମାନଙ୍କର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା, ଆମମାନଙ୍କ ଜାତୀୟ ଜୀବନ କିଛି ମାତ୍ର ନଷ୍ଟ ହେବ ନାହିଁ । ଧର୍ମର ମୂଳତତ୍ତ୍ବଗୁଡ଼ିକ ଏଥ୍ରେ ଅକ୍ଷତ ରହିବ; ପୁଣି ଯେତିକି ଏହି କାଳିମା ଦାଗଗୁଡ଼ିକ ନିଶ୍ଚିହ୍ନ ହେବ, ସେତିକି ମୂଳତତ୍ତ୍ବଗୁଡ଼ିକ ଆହୁରି ଉଜ୍ଜଳତର ଭାବରେ, ସତେଜ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶିତ ହେବ ।