…in all other scriptures inspiration is quoted as their authority, but this inspiration is limited to a very few persons, and through them the truth came to the masses… But the truth came to the Rishis of India—the Mantra-drashtas, the seers of thought—and will come to all Rishis in the future, not to talkers, not to book-swallowers, not to scholars, not to philologists, but to seers of thought. (Complete Works of Swami Vivekananda, Vol. 3, Pg. 283)
अन्यान्य शास्त्रों में भी ईश्वरी प्रेरणा को प्रमाणस्वरूप बतलाया जाता है। परन्तु इन प्रेरितों की संख्या उनके मत में एक दो अथवा बहुत ही अल्प व्यक्तियों तक सीमित है। उन्हींके माध्यम से सर्व साधारण जनता में इस सत्य का प्रचार हुआ… परन्तु भारत के मंत्रद्रष्ट ऋषियों के हृदय में उसी सत्य का आविर्भाव हुआ था। और सभी ऋषियों में उस सत्य का भविष्य में भी आविर्भाव होगा, किन्तु वह न बातूनियों में होगा, न पुस्तकें चाट जानेवालों में, न बड़े विद्वानो में, न भाषावेत्ताओं में, वह केवल तत्त्वदर्शियों में ही संभव है।
…બીજાં બધાં શાસ્ત્રોમાં તેમના પ્રમાણ તરીકે અંતઃપ્રેરણાને માનવામાં આવેલ છે; પરંતુ એ અંતઃપ્રેરણા અમુક અતિ અલ્પસંખ્ય વ્યક્તિઓ પૂરતી જ મર્યાદિત હોય છે. તેમની દ્વારા જ લોકો પાસે સત્ય પ્રગટ થયું… પરંતુ સત્ય તો ભારતના ઋષિઓ એટલે મંત્રદ્રષ્ટાઓ યાને વિચારને ઓળખનારાઓ પાસે આવ્યું અને ભવિષ્યમાં પણ બધા ઋષિઓ પાસે આવશે. એ નહીં આવે વાતોનાં વડાં કરનારાઓ પાસે, નહીં આવે પુસ્તકિયા કીડાઓ પાસે, નહીં આવે વિદ્વાનો અને પંડિતો પાસે, એ નહીં આવે ભાષાશાસ્ત્રીઓ પાસેઃ એ આવશે માત્ર વિચારના દ્રષ્ટાઓ પાસે.
অন্যান্য ধর্মেও প্রত্যাদিষ্ট পুরুষগণের বাক্যই শাস্ত্রের প্রমাণস্বরূপ কথিত হইয়াছে বটে, কিন্তু এরূপ পুরুষের সংখ্যা এক দুই বা কয়েকজন মাত্র—তাঁহাদেরই সর্বসাধারণের নিকট সত্য মাধ্যমে প্রচারিত হইয়াছে…মন্ত্রদ্রষ্টা ঋষিগণের ভিতর সেই সত্যের আবির্ভাব হইয়াছিল—একজন দুইজন নহে, অনেকের মধ্যে ঐ সত্য আবির্ভূত হইয়াছিল এবং ভবিষ্যতেও হইবে।
మత గ్రంథాలన్నింట్లో, ఈశ్వరవాణి ప్రమాణంగా చెప్పబడుతోంది. ఆ వాణి ఏ కొద్దిమంది పురుషులకో మాత్రం వినబడింది. వారినుండి ఆ ధర్మాలు ప్రజాసామాన్యానికి వచ్చాయి. ఆ సత్యం ఊర్కే అదేపనిగా ప్రసంగాలు చేసేవారికి కానీ గ్రంథాలకు గ్రంథాలు కంఠస్థం చేసేవారికిగానీ, పండితులకుగానీ భాషాశాస్త్రవేత్తలకుగాని లభించదు! అది మంత్రద్రష్టలకు లభిస్తుంది. అత్యధిక ప్రసంగాలచేత, అత్యున్నత బుద్ధివిశేషం చేత, చివరికి నిరంతర శాస్త్రపఠనం చేతకూడా ఆత్మను పొందలేం.
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟାଦିଷ୍ଟ ପୁରୁଷଗଣଙ୍କ ବାକ୍ୟ ଶାସ୍ତ୍ରର ପ୍ରମାଣସ୍ବରୂପ କଥ୍ତ ହୋଇଛି ସତ; କିନ୍ତୁ ଏହିପରି ପୁରୁଷଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ସେମାନଙ୍କ ମତରେ ଗୋଟିଏ ଦୁଇଟି ଅଥବା ଅତି ଅଳ୍ପସଂଖ୍ୟକ । ସେମାନେ ସର୍ବସାଧାରଣଙ୍କ ପାଇଁ ଏହି ସତ୍ୟର ପ୍ରଚାର କରିଛନ୍ତି ।… କିନ୍ତୁ ଆମମାନଙ୍କର ଧର୍ମ କହେ, ମନ୍ତ୍ରଦ୍ରଷ୍ଟା ଋଷିଗଣଙ୍କ ଭିତରେ ସେହି ସତ୍ୟର ଆବିର୍ଭାବ ହୋଇଥିଲା ଦୁଇଜଣଙ୍କଠାରେ ନୁହେଁ, ଅନେକଙ୍କଠାରେ ଏହି ସତ୍ୟର ଆବିର୍ଭାବ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତରେ ମଧ୍ଯ ହେବ । ଏହି ‘ମନ୍ତ୍ରଦ୍ରଷ୍ଟା’ ଅର୍ଥ ମନ୍ତବ୍ୟ ତତ୍ତ୍ଵସମୂହର ସାକ୍ଷାତ୍କର୍ତ୍ତା କେବଳ ବାକ୍ୟବାଗୀଶ, ଶାସ୍ତ୍ରପାଠୀ, ପଣ୍ଡିତ ବା ଶବ୍ଦବିତ୍ ନୁହନ୍ତି, ତତ୍ତ୍ବସାକ୍ଷାତ୍କର୍ତ୍ତା ।