The Self is not to be reached by too much talking, not even by the highest intellects, not even by the study of the scriptures. The scriptures themselves say so. Do you find in any other scripture such a bold assertion as that—not even by the study of the Vedas will you reach the Atman? (Complete Works of Swami Vivekananda, Vol. 3, Pg. 283)

“आत्मा ज़्यादा बातें गढ़ने से नहीं प्राप्त होती, न वह बड़ी बुद्धिमत्ता से ही सुलभ है और न वह वेदों के पठन से ही मिल सकती है।” वेद स्वयं यह बात कहते हैं। क्या तुम किन्हीं दूसरे शास्त्रों में इस प्रकार की निर्भीक वाणी पाते हो कि शास्त्रपाठ द्वारा भी आत्मा की प्राप्ति नहीं हो सकती ?

‘આત્મા બહુ બોલબોલ કરવાથી નથી પ્રાપ્ત થવાનો, અતિ ઊંચી મેધાથી પણ નથી મળવાનો, શાસ્ત્રોના અભ્યાસથી પણ નથી મળવાનો.’ શાસ્ત્રો પોતે જ એમ કહે છે : …વેદના જ અધ્યયનથી પણ પામી નહીં શકાય એવો નિશ્ચયાત્મક એકરાર તમે બીજાં કોઈ શાસ્ત્રોમાં જુઓ છો ? (સ્વામી વિવેકાનંદ ગ્રંથમાળા ભાગ. ૪ પૃ. ૧૯૧)

বহু বাক্যব্যয় দ্বারা, অথবা মেধা দ্বারা, এমন কি বেদপাঠ দ্বারাও আত্মাকে লাভ করা যায় না। বেদ নিজে এ-কথা বলিতেছেন ৷ তোমরা কি অন্য কোন শাস্ত্রে এরূপ নির্ভীক বাণী শুনিতে পাও—‘বেদপাঠের দ্বারাও আত্মাকে লাভ করা যায় না?’

ఆ సత్యం ఊర్కే అదేపనిగా ప్రసంగాలు చేసేవారికి కానీ గ్రంథాలకు గ్రంథాలు కంఠస్థం చేసేవారికిగానీ, పండితులకుగానీ భాషాశాస్త్రవేత్తలకుగాని లభించదు! అది మంత్ర ద్రష్టలకు లభిస్తుంది. అత్యధిక ప్రసంగాలచేత, అత్యున్నత బుద్ధివిశేషం చేత, చివరికి నిరంతర శాస్త్రపఠనం చేతకూడా ఆత్మను పొందలేం.

‘ବହୁ ବାକ୍ୟବ୍ୟୟ ଦ୍ବାରା ଅଥବା ମେଧା ଦ୍ଵାରା, ଏପରିକି ବେଦପାଠ ଦ୍ବାରା ମଧ୍ୟ ଆତ୍ମାକୁ ଲାଭ କରିହୁଏ ନାହିଁ ।’ ବେଦ ଏକଥା ନିଜେ କହୁଛନ୍ତି । ତୁମେମାନେ କ’ଣ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଏପରି ନିଭୀକ ବାଣୀ ଶୁଣିବାକୁ ପାଅ ? —ବେଦପାଠ ଦ୍ବାରା ମଧ୍ୟ ଆତ୍ମାକୁ ଲାଭ କରାଯାଏ ନାହିଁ ।