…the great Buddha made one false step when he stopped the Sanskrit language from being studied by the masses. He wanted rapid and immediate results, and translated and preached in the language of the day, Pali. … But along with that, Sanskrit ought to have spread. Knowledge came, but the prestige was not there, culture was not there. (Complete Works of Swami Vivekananda, Vol. 3, Pg. 291)

…भगवान् बुद्ध ने…यह भूल की कि उन्होंने जनता में संस्कृत शिक्षा का अध्ययन बंद कर दिया। वे तुरन्त वे फल पाने के इच्छुक थे, इसीलिए उस समय की भाषा पाली में संस्कृत से अनुवाद कर उन्होंने उन विचारों का प्रचार किया। … किन्तु इसके साथ साथ संस्कृत का भी प्रचार होना चाहिए था। ज्ञान का विस्तार हुआ सही, पर उसके साथ साथ प्रतिष्ठा नहीं बनी, संस्कार नहीं बना।

મહાન બુદ્ધે પણ સામાન્ય જનતાને સંસ્કૃત ભાષા ભણતી અટકાવી તે એક ખોટું પગલું લીધું. તેમને ઝડપી અને તાત્કાલિક પરિણામો જોઈતાં હતાં, એટલે એ વખતની પ્રચલિત ભાષા પાલીમાં અનુવાદો કર્યા અને ઉપદેશ આપ્યો; એ બહુ જ સરસ થયું… પરંતુ એની સાથે સંસ્કૃતનો પણ ફેલાવો થવો જોઈતો હતો. જ્ઞાન તો આવ્યું, પણ તેમાં પ્રતિષ્ઠા ન આવી, સંસ્કારિતા ન આવી..

…মহান বুদ্ধও সর্বসাধারণের মধ্যে সংস্কৃতশিক্ষার বিস্তার বন্ধ করিয়া একটি ভুল পথ ধরিয়াছিলেন । তিনি তাঁহার কার্যের আশু ফল-লাভ চাহিয়াছিলেন, সুতরাং সংস্কৃত ভাষায় নিবদ্ধ ভাবসমূহ তখনকার প্রচলিত ভাষা পালিতে অনুবাদ করিয়া প্রচার করিলেন। …কিন্তু সঙ্গে সঙ্গে সংস্কৃতভাষার বিস্তার হওয়া উচিত ছিল। জ্ঞানের বিস্তার হইল বটে, কিন্তু তাহার সঙ্গে সঙ্গে ‘গৌরব-বোধ’ ও ‘সংস্কার’ জন্মিল না।

సామాన్య జనులు సంస్కృత భాషను చదవకుండా ఆపి వేయడంలో బుద్ధ భగవానుడు సైతం పొర పాటు చేశాడు. ఆయన సత్వరం లభించే తాత్కాలిక ఫలితాలను కోరి ఆనాడు ప్రజాసామాన్య భాష అయిన పాళీ భాషలో తన బోధలను సాగించాడు. … అయినా వాని తోపాటు సంస్కృత భాషకూడ వ్యాపించి ఉండవలసింది. జ్ఞానం లభించింది. కాని దానికి గణ్యత కొరవడింది. సభ్యతకూడ కొరవడింది.