Just because this assertion of independence, this proving that man is not a machine, is the essence of all religious thought, it is impossible to think it in the routine mechanical way. It is this tendency to bring everything down to the level of a machine that has given the West its wonderful prosperity. And it is this which has driven away all religion from its doors. (Complete Works of Swami Vivekananda, Vol. 8, Pg. 302)

স্বাধীনতার এই দাবী, এবং মানুষ যন্ত্রবিশেষ নয়—এই তত্ত্বের প্রতিষ্ঠাই যেহেতু সব ধর্মচিন্তার সার কথা, অতএব বিধিবদ্ধ যান্ত্রিক ধারা অবলম্বন করে এই চিন্তা অগ্রসর হতে পারে না। যন্ত্রের স্তরে সব কিছুকে টেনে নামাবার এই প্রবৃত্তিই আজ পাশ্চাত্যকে অপূর্ব সম্পদশালী করেছে সত্য, কিন্তু এই প্রবৃত্তিই আবার তার সব রকম ধর্মকে বিতাড়িত করেছে।

સ્વતંત્રતાનો આ આગ્રહ, માનવી ‘યંત્ર નથી’ તે સિદ્ધ કરવાનું આ કાર્ય, તે સઘળા ધર્મોનું રહસ્ય હોવાથી, તેનો હંમેશની યાંત્રિક રીતે વિચાર કરવો અશક્ય છે. પ્રત્યેક બાબતને યંત્રની કક્ષાએ ઉતારી લાવવાની આવડતે પશ્ચિમને અદ્ભુત સમૃદ્ધિ અપાવી છે. અને એણે જ બધા ધર્મોને તેના બારણેથી હાંકી કાઢ્યા છે.

स्वाधीनता का यह दावा ही, ‘मनुष्य मशीन नहीं है’ इस बात की प्रतिष्ठा ही चूँकि सारे आध्यात्मिक विचारों का सार है, इसी कारण ऐसे विषयों पर एक यंत्र की तरह नियमित रूप से विचार करना असम्भव है। हर चीज़ को यंत्र के स्तर पर लाने की यह प्रवणता ही पाश्चात्यों की अद्भुत समृद्धि का कारण है। और इसी ने धर्म को उनके द्वार से हटा दिया है ।

నేను ఈ విషయం నొక్కిచెప్పటానికి కారణమేమంటే, మనిషి యంత్రంకాదు అనేదే ఆధ్యాత్మిక భావాలలోని సారాంశం. ప్రతి విషయాన్ని యాంత్రిక పరిధిలోకి తీసుకురావటమే పాశ్చాత్య దేశాల అద్భుతమైన సంపత్తుకు కారణం. ఆధ్యాత్మిక ధర్మాన్ని వారి గుమ్మాల నుండి తరిమివేసింది కూడా యీ విధానమే.

నేను ఈ విషయం నొక్కిచెప్పటానికి కారణమేమంటే, మనిషి యంత్రంకాదు అనేదే ఆధ్యాత్మిక భావాలలోని సారాంశం. ప్రతి విషయాన్ని యాంత్రిక పరిధిలోకి తీసుకురావటమే పాశ్చాత్య దేశాల అద్భుతమైన సంపత్తుకు కారణం. ఆధ్యాత్మిక ధర్మాన్ని వారి గుమ్మాల నుండి తరిమివేసింది కూడా యీ విధానమే.