…there is no polytheism in India. In every temple, if one stands by and listens, one will find the worshippers applying all the attributes of God, including omnipresence, to the images. It is not polytheism, nor would the name henotheism explain the situation. “The rose called by any other name would smell as sweet.” Names are not explanations. (Complete Works of Swami Vivekananda, Vol. 1, Pg. 15)

હિંદમાં અનેકેશ્વરવાદ જેવું કશું નથી. હિંદના કોઈપણ મંદિરમાં જઈને ઊભા રહીએ અને સાંભળીએ તો જણાશે કે ભક્તો મૂર્તિઓને ઈશ્વરના સર્વ ગુણોથી, સર્વવ્યાપકતાથી પણ, સંપન્ન માને છે. આ અનેકેશ્વરવાદ નથી, એકેશ્વરવાદ શબ્દના ઉપયોગથી પણ અર્થ સરે એમ નથી. ‘ગુલાબના ફૂલને બીજું કોઈ નામ આપવામાં આવે તોપણ એની સુગંધ તો એની એ રહેવાની છે.’ નામો આપવાથી ખુલાસાઓ મળતા નથી. (સ્વામી વિવેકાનંદ ગ્રંથમાળા, Vol. 1, Pg. 16)

…भारतवर्ष में अनेकेश्वरवाद नहीं है। प्रत्येक मन्दिर में यदि कोई खड़ा होकर सुने, तो वह यही पायेगा कि भक्तगण सर्वव्यापित्व आदि ईश्वर के सभी गुणों का आरोप उन मूर्तियों में करते हैं। यह अनेकेश्वरवाद नहीं है, और न एकदेववाद से ही इस स्थिति की व्याख्या हो सकती है। ‘गुलाब को चाहे दूसरा कोई भी नाम क्यों न दे दिया जाय, पर वह सुगंधि तो वैसी ही मधुर देता रहेगा।’ नाम ही व्याख्या नहीं होती। (विवेकानन्द साहित्य, Vol. 1, Pg. 16)

ভারতবর্ষে বহুঈশ্বরবাদ নাই। প্রতি দেবালয়ের পার্শ্বে দাঁড়াইয়া যদি কেহ শ্রবণ করে, তাহা হইলে শুনিতে পাইবে পূজক দেববিগ্রহে ঈশ্বরের সমূদয় গুণ, এমন কি সর্বব্যাপিত্ব পর্যন্ত আরোপ করিতেছে। ইহা বহু ঈশ্বরবাদ নয়, বা ইহাকে কোন দেব-বিশেষের প্রাধান্যবাদ বলিলেও প্রকৃত ব্যাপার ব্যাখ্যাত হইবে না। গোলাপকে যে-কোন অন্য নামই দাও না কেন, তাহার সুগন্ধ সমানই থাকিবে। সংজ্ঞা বা নাম দিলেই ব্যাখ্যা করা হয় না। (স্বামী বিবেকানন্দের বাণী ও রচনা, Vol. 1, Pg. 18)

భారతదేశంలో బహుదేవతారాధన లేనేలేదని నేను మొట్టమొదటనే చెబుతున్నాను. ఎవరైనా దగ్గర నిలిచి ఆలకిస్తే, ప్రతి దేవాలయంలోనూ ఆరాధకులు విగ్రహాలకు సర్వవ్యాపకంతో పాటు సకల గుణాలను ఆపాదించడం చూడవచ్చు. ఇది ఎన్నటికీ బహుదేవతారాధన కానేరదు. ఏకేశ్వరుడనే భావం లేకున్నా ఒకే దేవతను నమ్మి పూజించడమూ (Henotheism) కానేరదు. ‘ఏ పేరు పెట్టి పిలిచినా, గులాబి ఎన్నటికీ తన కమ్మని సువాసనలనే వెదజల్లుతుంది కదా!’ (Names are not explanations) పేర్లు మారినా ‘అసలు’ మారదు కదా, పేర్లు మారినా ‘అర్థం’ మారదు కదా! (లేవండి మేల్కోనండి, Vol. 1, Pg. 51)