…[A very stupid, dull person once] asked me what he should do to know God… “Can you tell a lie?” I asked him. “No,” he replied. “Then you must learn to do so. It is better to tell a lie than to be a brute, or a log of wood. …I was joking with him; but what I meant was that a man must be active in order to pass through activity to perfect calmness. (Complete Works of Swami Vivekananda, Vol. 1, Pg. 39-40)

…[आलसी और बुद्धिहीन एक व्यक्ति ने] मुझसे प्रश्न किया, “भगवान् की प्राप्ति के लिए मुझे क्या करना चाहिए?” … मैंने उससे पूछा, “क्या तुम झूठ बोल सकते हो? उसने उत्तर दिया, “नहीं।” मैंने कहा, “तब तुम पहले झूठ बोलना सीखो। पशुवत् अथवा काष्ट के सदृश जड़वत् जीवन यापन करने की अपेक्षा झूठ बोलना कहीं अच्छा है”…मैं उससे हँसी ही कर रहा था। पर मेरा मतलब यह था कि सम्पूर्ण निष्क्रिय अवस्था वा शान्तभाव प्राप्त करने के लिए मनुष्य को कर्मशीलता में से होकर जाना होगा।

પરમેશ્વરને જાણવાને શું કરવું જોઈએ…એ વિશે (એક મહામૂર્ખે)…મને પૂછ્યું. મેં સામેથી પૂછ્યુંઃ ‘તમે ખોટું બોલી શકશો?’ એણે જવાબ આપ્યો, ‘ના.’ ‘તો તમારે અસત્ય બોલતાં શીખવું પડશે. પશુ જેવું અથવા લાકડાના ઢીમચાની જેમ જીવવું તેના કરતાં ખોટું બોલતા શીખવું ઘણું સારું.’ …હું એની સાથે મજાક જ કરતો હતો પણ મારા કહેવાનો ઉદ્દેશ્ય હતો કે મનુષ્યે કાર્યમાંથી—પ્રવૃત્તિમાંથી પૂર્ણ શાંતિની ભૂમિકાએ પહોંચવા માટે પ્રથમ તો કાર્યશીલ થવું પડશે.

…[অতিশয় অলস নির্বোধ ও অজ্ঞ একটি লোকে] আমাকে জিজ্ঞাসা করিল, ‘ঈশ্বরলাভের জন্য আমাকে কি করিতে হইবে’… আমি তাহাকে জিজ্ঞাসা করিলাম, ‘তুমি মিথ্যা কথা বলিতে পার কি?’ সে বলিল, ‘না’। তখন আমি বলিলাম, ‘তবে তোমায় মিথ্যা বলিতে শিখিতে হইবে। একটা পশুর মত বা কাষ্ঠ লোষ্ট্রের মত জড়বৎ জীবনযাপন করা অপেক্ষা মিথ্যা কথা বলা ভাল। …আমি তাহার সহিত মজা করিতেছিলাম; কিন্তু আমার বলিবার উদ্দেশ্য এই যে, সম্পূর্ণ নিষ্ক্রিয় অবস্থা বা শান্তভাব লাভ করিতে হইলে মানুষকে কর্মশীলতার মধ্য দিয়াই যাইতে হইবে।

[ఒకప్పుడు నేనొక మందమతిని, అవివేకిని కలుసుకున్నాను] భగవంతుణ్ణి తెలిసికోవడానికి నేనేం చెయ్యాలి? అని అతడు నన్ను అడిగాడు. …“అసత్యం చెప్పగలవా?” అని నేను అడిగాను. “నా వల్ల కాదు”, అన్నాడతడు. “అయితే అసత్యం చెప్పడం నువ్వు నేర్చుకోవాలి. ఎవరైనా కేవలం పశుప్రాయుడుగానో, కాష్ఠ ప్రాయుడుగానో వుండడానికంటె అసత్యం పలికేవాడుగా వుండటం సబబె …నేనతడితో అన్నవి పరిహాసవాక్కులు. కాని రాజసిక స్థితి నుంచి ప్రశాంతి నిలయమైన పరిపూర్ణ సాత్త్విక స్థితిని పొందడానికి మానవుడు కర్మమార్గంలో పురోగమించాలి అనేదే నా అభిప్రాయం.