The mother is nursing a child with great care; all her soul, her life, is in that child. The child grows, becomes a man, and perchance becomes a blackguard and a brute, kicks her and beats her every day; and yet the mother clings to the child; and when her reason awakes, she covers it up with the idea of love. … And this is Maya.

माता बड़े यत्न से सन्तान का लालन-पालन करती है। उसका सारा मन-प्राण, सारा जीवन मानो उसी बच्चे में केन्द्रित रहता है। बालक बड़ा हुआ, युवावस्था को प्राप्त हुआ और शायद दुश्चरित्र एवं पशुवत् होकर प्रतिदिन अपनी माता को मारने-पीटने लगा, किन्तु माता फिर भी पुत्र से चिपकी रहती है। जब उसकी विचार शक्ति जाग्रत होती है, तब वह उसे अपने स्नेह के आवरण में ढक लेती है। … और यही माया है।

માતા બાળકને ખૂબ સંભાળપૂર્વક ઉછેરે છે; તેનો જીવ—તેનું આખું જીવન બાળકમાં જ છે. બાળક મોટું થાય છે; પુખ્ત વયે પહોંચે છે અને કદાચ ગુંડો બને છે, પશુ જેવો બને છે; માતાને દરરોજ તે લાતો મારે છે, માર મારે છે; અને છતાંયે માતા તે બાળકને વળગી રહે છે; તેને બુદ્ધિથી બધું સમજાય છે, તોપણ પ્રેમના બહાના હેઠળ તે હકીકતને ઢાંકી દે છે … આનું નામ માયા.

জননী সন্তানকে সযত্নে লালন করিতেছেন। তাঁহার সমস্ত মন, সমস্ত জীবন ঐ সন্তানের প্রতি আসক্ত। বালক বয়ঃপ্রাপ্ত হইল এবং হয়তো কুচরিত্র ও পশুবৎ হইয়া প্রত্যহ মাতাকে পদাঘাত ও তাড়না করিতে লাগিল। জননী তথাপি পুত্রের প্রতি আসক্ত। যখন তাঁহার বিচারশক্তি জাগরিত হয়, তখন তিনি সে শক্তিকে স্নেহের আবরণে আবৃত করিয়া রাখেন। … ইহাই মায়া।

తల్లి తన బిడ్డను ఎంతో ప్రేమతో పాలిచ్చి పెంచుతోంది. ఆ బిడ్డడామె ప్రాణానికి ప్రాణం. వాడు పెరిగి, పెద్దవాడైన తర్వాత చెడు త్రోవల్లోపడి, పశు ప్రాయుడై, ఆమెను ప్రతిదినమూ కొట్టి, తన్ని, హింసిస్తున్నాడు. కానీ ఆమె వానిని విడిచి వెళ్లజాలదు. ఇందుకు కారణమేమి? అని ఎప్పుడైనా ఆలోచిస్తే, ప్రేమ అనే ఆశయం కల్పించుకొని, ఆమె తృప్తిపొందుతుంది. ఇది మాయ.