Generally speaking, human religion begins with fear. “The fear of the Lord is the beginning of wisdom.” But later comes the higher idea. “Perfect love casteth out fear.” Traces of fear will remain with us until we get knowledge, know what God is.

सामान्यतया कह सकते है, भय से ही मनुष्य के धर्म का प्रारम्भ होता है। ‘ईश्वर-भीति ही ज्ञान का आरम्भ है’। किन्तु बाद में उससे यह उच्चतर भाव आता है कि ‘पूर्ण प्रेम के उदय होने पर भय दूर हो जाता है’। जब तक हम ज्ञान लाभ नहीं करते, जब तक ईश्वर क्या है, यह हम नहीं जान पाते, तब तक कुछ न कुछ भय रहेगा ही।

સામાન્ય રીતે કહીએ તો માનવીના ધર્મની શરૂઆત ભયથી થાય છે. ‘ઈશ્વરનો ડર એ જ્ઞાનનો આરંભ છે.’ પણ સમયાંતરે ઉચ્ચ વિચાર આવે છે. ‘પૂર્ણ પ્રેમ ભયને પણ ફગાવી દે છે.’ જ્યાં સુધી આપણને જ્ઞાન નહીં મળે, ઈશ્વર શું છે તે જાણી નહીં શકીએ, ત્યાં સુધી ભયનો અંશ તો રહેવાનો જ.

స్థూలంగా చెప్పాలంటే మానవుల మతధర్మానికి భయమే పునాది. “భగవంతుణ్ణి గురించిన భయమే జ్ఞానానికి ప్రాతిపదిక.” కాని క్రమంగా, “పరిపూర్ణ ప్రేమ భయాన్ని దులిపి వేస్తుంది” అనే ఉన్నతభావం జనిస్తుంది. మనం జ్ఞానం పొందేవరకు భయచ్ఛాయలు మనలో నిలిచివుంటవి.

সাধারণভাবে বলতে গেলে বলা যায়, ভয়েতেই মানুষের ধর্মের আরম্ভ। ঈশ্বরভীতিই জ্ঞানের আরম্ভ। কিন্তু পরে তা থেকে এই উচ্চতর ভাব আসে যে, ‘পূর্ণ প্রেমের উদয়ে ভয় দূরে যায়।’ যতক্ষণ পর্যন্ত না আমরা জ্ঞানলাভ করছি, যতক্ষণ পর্যন্ত না আমরা জানতে পারছি—ঈশ্বর কি বস্তু, ততক্ষণ পর্যন্ত কিছু না কিছু ভয় থাকবেই।