શ્રીરામકૃષ્ણ ગાથા : વિશાલાક્ષીનો આવેશ : અક્ષયકુમાર સેન

જય જય રામકૃષ્ણ વાંછાકલ્પતરુ,
જય જય ભગવાન જગતના ગુરુ;
જય રામકૃષ્ણ તણા ભક્તગણ;
યાચું રજ ચોટેલી એ સહુને ચરણ.
બાળલીલા પ્રભુની જે કામારપુકુરે;
ગાએ સુણે તેથી હૈયે આનંદ જ સ્ફૂરે.
સુણો સુણો મન અતિ મધુરી એ કથા;
કામારપુકુરે પ્રભુ ખેલીયા’તા યથા.
અચિંત્ય, અવ્યક્ત પૂર્ણબ્રહ્મ સનાતન;
કહે છે પુરાણો, તંત્રો, વેદો ઋષિજન.
જપ, તપ, ત્યાગ, યજ્ઞ, ક્રિયાદિથી પાર;
મન, ધી, ઇંદ્રિયોથી અતીત સમાચાર.
સર્વશક્તિમાન પ્રભુ અખિલના પતિ;
દૃષ્ટિમાત્ર થાય સૃષ્ટિ, દૃષ્ટે અંતગતિ.
અનંત બ્રહ્માંડ તણું દૃષ્ટિથી પાલન;
અનાદિ અનંતનું સુકઠિન સાધન.
પતિતપાવન એ જ કૃપાના સાગર;
અવતર્યા ધરા પરે ધારી કલેવર.
દેહની આકૃતિ લાગે માનવ સમાન;
શરીરક્રિયાઓ પણ સમ દૃશ્યમાન.
નરસંગે ખેલ કરે આનંદ લેવાને;
નર નહિ, પ્રભુ: તાકત કોની એ પિછાને.
શરીરી સચ્ચિદાનંદ પ્રભુ સર્વેશ્વર;
શી મધુર કથા આવે વર્ણનથી પર.
નર નારી સર્વ કોઈ ગામની વસતી;
પ્રભુ સાથે ખેલવામાં સૌને પ્રીતિ થતી.
ખવરાવે લાડુ આદિ ઘરે તેડી જઈ;
રસ્તામાં મળે તો આપે દુકાનેથી લઈ.
ગૂંથી પુષ્પો તણી માલા પહેરાવી દે;
અંગનાઓ ગામની આનંદ એમ લે.
ગદાધર સહુ કો’ના આદરનું પાત્ર;
ગમે તે કરે એ, કો’ ન બોલે શબ્દ માત્ર.
ઊલટા આનંદભર્યાં નિહાળે નયને;
જ્યારે જેવો ખેલ કરે જેહને ભવને.
આજીવન શ્રીપ્રભુની જોઈ એ જ રીતિ;
જેની સાથે વાત કરે પામે તેહ પ્રીતિ.
મન મોહનીય વાતો આવે રસ ભારી;
શ્રીમુખેથી છૂટે જાણે અમૃતફુવારી.
પ્રભુની મૂરતિ કિંવા કાર્યનો પ્રકાર;
ભૂલી શકે નહિ જે કો’ દેખે એક વાર.
જુઓ મન, શ્રી પ્રભુને બાલ્યાવસ્થા હતી;
ત્યારથી સમાધિ ઈશ્વરની વાતે થતી.
દર્શનવર્ણન સુણી હૈયું ઉભરાયે;
ભાવમય મન ભાવસિંધુમહિ જાયે.
અચેતન, સંજ્ઞાહીન, અંગના વિકાર;
કદી મુખે હાસ્ય, કદી આંખે જળધાર.
ભાવાવસ્થા પ્હેલી પ્હેલી દેખીને અદ્ભુત;
લોકો માને ગદાઈમાં આવે કો’ક ભૂત.
પણ હવે નહિ એવી અબુધ માન્યતા;
સૌ જાણે ચિહ્નો મહાભાવનાં એ હતાં.
હવે કોઈ દેવદેવી આવે જ્યારે ઘટે;
મહાભાવ ગદાઈમાં આવ્યો એમ રટે.
સ્થાનમાં પ્રકાશે જેહ પ્રતિમા અદૂરે;
તે જ દેવતાનો ભાવ ગદાઈમાં સ્ફૂરે.
ઉદાહરણથી કહું સુણો વિવરણ;
ગદાધર કેરી, લીલા મંગળ શ્રવણ.
કામારપુકુર થકી નહિ અતિ દૂર;
થોડે છેટે આવ્યું એક ગામડું આનૂર.
બિરાજે ત્યાં દેવી વિશાલાક્ષી ઠાકુરાણી;
એક દિન સ્ત્રીઓ દરશને જાય જાણી.
ગદાધરે ઊપડ્યો એ સર્વ સ્ત્રીઓ સંગે;
જતાં જ દેવીનો આવિર્ભાવ આવ્યો અંગે.
અંગ જડવત્ બાહ્ય જ્ઞાન નહિ જરી;
જોઈ બીકે સ્ત્રીઓ થઈ ગઈ અધમરી.
દેકારો ને રડારોળ, દઈ હાથ માથે;
કહે શાને લાવ્યાં રે, આ છોકરાને સાથે.
આ તે થયું શું રે તને દીકરા ગદાઈ;
મોઢું શું બતાવશું ચંદ્રમણિ માને જઈ.
એક જણે તેઓમાં કે કોણ ગદાધર;
ચાલી આવે પાછળ જે ગતિએ મંથર.
ભક્તિમતી એહ નારી પત્ની લાહા તણી;
આવી પહોંચી ઝટ, ઊભી બીજી જ્યાં રમણી.
ઘેરી ગદાધરને સૌ કોલાહલ કરે;
આવી લાહા-પત્ની ચિહ્નો નિરીક્ષણ કરે.
શાંત કરવાને બધી વ્યાકુળ એ નારી;
લાગી કહેવાને વાત સહુને વિચારી.
સામે દેવી વિશાલાક્ષી તણું જે મંદર;
એ જ દેવી આવ્યાં છે ગદાઈની અંદર.
માટે વિશાલાક્ષી નામ લો સર્વે નારી;
પ્રાણતુલ્ય ગદાઈનું સુમંગલકારી,
કાન માંહે દેવીનામ જતાં વારેવારે;
ભાવ ગયો, સ્વસ્થ થયો બાળ થોડી વારે.
ખૂબ જ મધુર શ્રીપ્રભુનું લીલાગાન;
થાય ચિત્ત શુદ્ધ કર્યે શ્રવણ આખ્યાન.
સાધન ભજન કિંવા પુણ્યકર્મ બળે;
જે મહાન પ્રભુભક્તિ કદાચિત મળે.
તેનો અનાયાસે લાભ પામે જીવગણ;
રામકૃષ્ણ – પુરાણ આ કરે જો શ્રવણ.