દિવ્યવાણી : શ્રી આદિશંકરાચાર્ય કૃત

अथ हैनं कौसल्यश्चाश्वलायनः पप्रच्छ। भगवन् कुत एषः प्राणो जायते कथमायात्यस्मिञ्शरीर आत्मानं वा प्रविभज्य कथं

प्रातिष्ठते केनोत्क्रमते कथं बाह्यमभिधत्त्ो कथमध्यात्ममिति ।।1।।

ત્યાર પછી અશ્વલના પુત્ર કૌસલ્યે (ઋષિ પિપ્પલાદને) પૂછ્યું : ‘હે ભગવન્, આ પ્રાણ ક્યાંથી

આવે છે ? એ શરીરમાં કેવી રીતે પ્રવેશે છે ? કેવી રીતે એ પોતાના વિભાગો કરીને આ શરીરમાં

કાર્ય કરે છે ? અને આ શરીરમાંથી બહાર નીકળવા માટે તે કઈ વ્યૂહરચના ઘડે છે ?

પ્રાણીઓ અને પદાર્થાે જેવી બાહ્ય વસ્તુઓને એ કેવી રીતે ટકાવી રાખે છે ?

શરીરગત અંદરનાં તત્ત્વોને પણ તે કેવી રીતે ટકાવી રાખે છે ? (જ્ઞાનેન્દ્રિયો વગેરેને).

तस्मै स होवाचातिप्रश्नान् पृच्छसि ब्रह्मिष्ठोऽसीति तस्मात्त्ोऽहं ब्रवीमि ।।2।।

ઋષિ પિપ્પલાદે કૌસલ્યને કહ્યું : ‘તારા પ્રશ્નોનો વિષય ઘણો અઘરો છે. છતાં પણ તું બ્રહ્મમાં ખૂબ જ નિષ્ઠાવાળો છે તેથી હું તારા પ્રશ્નોના ઉત્તરો આપીશ.

(પ્રશ્ન ઉપનિષદ – ૩.૧-૨)